Wilskracht is mega-overrated
en raakt op aan het eind van de dag.
In mijn werk help ik bedrijven met duurzaamheid. Lange tijd dacht ik dat de juiste informatie en sterke argumenten genoeg zouden zijn. "Als mensen maar snappen waarom het beter is, dan kiezen ze vanzelf voor duurzaam." Maar de praktijk is anders: zelfs met de beste intenties kiezen we vaak voor gemak en gewoonte. Dit zette me aan het denken over mijn eigen gedrag: waarom lukt het mij niet altijd om de betere keuze te maken, zelfs als ik weet dat het beter is?
Wat ik in de afgelopen weken leerde is een waarheid die maar weinig mensen weten: wilskracht is overrated, raakt op en is een slechte strategie voor gedragsverandering. En dat is geen excuus of zwaktebod, maar harde wetenschap.
Waarom wilskracht niet werkt zoals we denken
Ons brein is geprogrammeerd om energie te besparen. Dat was handig in tijden van jagers en verzamelaars toen er schaarste was. Alleen werkt het nu tegen ons. Uit onderzoek blijkt dat wilskracht eigenlijk een beperkte hulpbron is die naar mate je dag vordert opraakt – psychologen noemen dit 'ego-depletie'. Hoe meer beslissingen je neemt, hoe moeilijker zelfbeheersing wordt.
Dit verklaart waarom ik me 's ochtends soms voorneem te gaan hardlopen, maar 's avonds toch soms op de bank hang met snacks en The White Lotus. Niet omdat ik zwak ben, maar omdat mijn wilskracht-batterij dan simpelweg leeg is.
Slimme alternatieven voor wilskracht
De beste gedragsveranderaars vertrouwen niet op discipline, maar passen hun omgeving aan. Er zijn drie strategieën die ik heb uitgeprobeerd (en die werken):
Maak het eenvoudig – Ik heb wat fysiek ongemak in m'n schouder, en dus helpen fysio-oefeningen mij. Maar vaak kom ik er pas 's avonds aan toe en dan ben ik vaak ook al een beetje moe (lees: m'n wilskracht-batterij is bijna op). De halter die ik daarvoor nodig heb ligt sinds kort in het zicht, zodat ik er bijna tegenaanloop.
Verminder keuzemomenten – Af en toe wat chips of chocolade vind ik heerlijk, maar ik zorg ervoor dat ik dat doordeweeks niet in huis heb. Al vind ik misschien dat ik het op een willekeurige dinsdagavond wel echt verdiend heb: het is geen optie. Dan maar rijstwafels.
Gebruik je omgeving als hulp – Ik bewaar m'n e-reader altijd naast m'n kussen, zo is lezen voor het slapengaan een gewoonte geworden waar ik al jaren blij van word.
Het maakt me positiever
Wat me verbaast: ik ben mezelf minder de schuld gaan geven van "gebrek aan discipline" en houd mijn gewoontes beter vol. Ik verspil minder energie aan schuldgevoelens of zelfkritiek. In plaats daarvan focus ik op het slim inrichten van mijn omgeving.
TLDR: Stop met vertrouwen op wilskracht. Verander je omgeving en maak de betere keuze zo makkelijk mogelijk.
Zo herkenbaar 🤪